δημόσια επιχείρηση

Με την ευρεία έννοια ο όρος αναφέρεται σε κάθε επιχείρηση, ανεξάρτητα από τη νομική της μορφή, της οποίας φορέας από οικονομική άποψη είναι το κράτος ή άλλος οργανισμός δημοσίου δικαίου. Με την έννοια αυτή, δ.ε. θεωρούνται όχι μόνο οι δημόσιες επιχειρηματικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται παράλληλα με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και λειτουργούν αυτοτελώς σύμφωνα, κατά κανόνα τουλάχιστον, με τις διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου, αλλά και δημόσιες υπηρεσίες που αναπτύσσουν επιχειρηματική δράση σε άμεση εξάρτηση από το κράτος (π.χ. το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο) καθώς και δημόσια ιδρύματα (π.χ. o ΟΣΕ), ανώνυμες εταιρείες με μερική ή ολική συμμετοχή του κράτους (π.χ. ΔΕΗ) ή άλλα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (π.χ. ΕΤΒΑ). Στη θεωρία και στην πράξη υπάρχει όμως σήμερα η τάση να χρησιμοποιείται ο όρος δ.ε. μόνο για εκείνες τις μορφές κρατικής επιχειρηματικής δραστηριότητας που προσλαμβάνουν μορφή διοικητικά αυτοτελούς νομικού προσώπου, το οποίο έχει συσταθεί με νόμο από το κράτος και, παρότι οργανώνεται αρχικά και λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές του ιδιωτικού δικαίου και δεν αποκλείει την πραγματοποίηση κέρδους, επιδιώκει ωστόσο την ικανοποίηση δημόσιου συμφέροντος και αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερου διοικητικού και ιδίως δημοσιονομικού ελέγχου. Με τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε παραπάνω η δ.ε. διακρίνεται από τα ιδρύματα κοινής ωφελείας (που είναι έργο κυρίως ιδιωτών), από τις υπό παραχώρηση δ.ε. (των οποίων οικονομικός φορέας είναι ιδιώτες επιχειρηματίες) καθώς και από τις επιχειρήσεις μεικτής οικονομίας (εξαιτίας της συμμετοχής, συνήθως υπό τύπο εταιρείας, και ιδιωτών επιχειρηματιών). Η δ.ε. παρουσιάζει ιδιοτυπίες σε σχέση με την ιδιωτική, ως προς την οργάνωση και τη διοίκηση, την εποπτεία και τον έλεγχο του κράτους, ως προς διάφορα ασυμβίβαστα, το προσωπικό κ.ά.